10.SINIF DİL ANLATIM SORU VE CEVAPLARI(?-?)

*ikinci cümle ,duyguları harekete geçirmede daha etkilidir;çünkü güneşin
doğuşu,hayal gücünden ,duygulardan yararlanılarak ifade edilmiştir.
1.etkinlik
AKINCILAR
Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik
Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik
Ak tolgalı beylerbeyi haykırdı: “ilerle!”
Bir yaz günü geçtik Tunadan kafilelerle
şimşek gibi atıldık bir semte yedi koldan
şimşek gibi Türk atlarının geçtiği yoldan
Bir gün yine doludizgin atlarımızla
Yerden yedi kat arşa kanatlandık o hızla
Cennette bu gün gülleri açmış görürüz de
Hala o kızıl hatıra gitmez gözümüzde
Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik
Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik
Yahya Kemal Beyatlı
sayfa 112;;7.etkınlık;1.sı
metınde kullanılan zamırler ısımlerın yerını tutarak cumleler arasında anlam
ılıskısının kurulmasını saglamıstır..
8.etkınlık;
teklık bolumu ;sahıs zamırlerı;
sen ben o kendı kendım
ısaret zamırı;
bu su o ora
belgısız zamırler;
butun kıse hıckımse herkes
soru zamırı;ne
cokluk bolumu;sahıs zamırı;onlar
işaret zamırı;bunlar
belgısız zamırler;yok
soru zamırı;neler
8.etkınlıgın 2.sorusu
ısımlerın yerını kısı kısı ısaret ve belgısısızlık ve soru yoluyla tutan
zamırler bu ayrıma gore sınıflandırılır...
3.sorusu,
zamırler metnın içindekı ısımlerın yerını tutarak cumleler arasında anlam
bılgısı kurulmasında gorev alır...
sayfa 113;1.soru;
sen ben o sıırı uc sahıs arasındakı baglamda verılmıs ve metnı olusturan
parcalar bu uc sahıs arasındakı ılıskılerı verecek sekılde bır araya
getırılmıstır. 9.etkınlık;1.sı;
kısı zamırlerı kısı ısımlerının yerıne kullanılan zamırlerdır.dolayısıyla bır
ısme olmadan butn kıslerı karsılayabılırler
114;10.etkınlık;;1.sorusu;
ben bız ve kendım...
2.soru;;
kendım donusluluk zamırlerının ben zamırını pekıstıren zamırdır..
3.soru;;
anlamının pekıstırlmesını saglar.
4.soru;;1.sı;
yaslı adam kendı kendıne gulumsuyordu;
2.sı;
bunu sen kendın ıstedın.
5.soru;;orn;
sevgı anlamında sen yerıne sız kullanılır..
ornegın ;sız onden buyurun gıbı
ovunme amacıyla ben yerıne bız kullanılır

yfa 113 4 ve 5.metin soruları
*sen ben o şiiri üç şahıs arasındaki bağlamda verilmiş ve metni oluşturan
parçalar bu üç şahıs arasındaki ilşikileri verecek şekilde biraraya
getirilmiştir.
*dünyanın bütün çiçekleri şiiri öğretmen -öğrenci bağlamında verilmiş ve şiiri
oluşturan parçalar öğretmen-öğrenci arasındaki bu sevgi bağını verecek şekilde
birarya getirilmiştir.

sayfa 113. 9.etkinlik
*''sen.ben.o ''şiirindeki şahıs zamirleri:ben,sen,o__tekil
*dünyanın bütün çiçekleri şiirindeki şahıs zamirleri:
ben:tekil
siz,onlar:çoğul
----*kişi zamirleri ,kişi isimlerinin yerine kullanılan zamirlerdir.dolayısıyla
bir isme bağlı olmadan bütün kişileri karşılayabilirler.kapsamları isimlerden
çok daha geniştir.gerektiğinde bütün isimleri ifade ederler.
sayfa 114 10.etkinlik
*şiirdeki şahıs zamirler:''ben,bizve kendim''dir.
*kendim dönüşlülük zamiri ,ben zamirini pekiştiren zamirdir.
*kendi dönüşlülük zamirinin şahıs zamiriyle birlikte kullanılması anlamının
pekiştirilmesini sağlar.
*yaşlı adam kendi kendine gülüyordu.
bunu sen kendin istedin.
*saygı anlamında ''sen''yerine ''siz''zamiri kullanılabilir.
''siz önden buyurun''
övünme amacıyla ''ben'' yerine''biz''zamiri kullanılabilir.
bizmde bir bildiğimiz var.
Sayfa 115 7.ve 8.metnin soruları1.beni unutma şiirindeki şair''sevdiği''kişiye,
''bizim memleket''şiirinde ise şair ''memleketinin insanlarına''seslenmektedir.
2.bu şiirlerin yazılış amacı duyguları harekete geçirmektir.
3.'bizim memleket''şiirinde
vatan sevgisi iyimser bir şekilde , bülbül şiirnde ise karamsar bir şekilde ele
alınmıştır.

sayfa 115 11.etkinlik
*şairler içinde bulundukları ruh hallerine göre aynı duyguyu farklı yorumlarla
dile getirebilirler.

sayfa 115 12.etkinlik
*beni unutma ve bizim memleket şiirlerindeki varlıkların yerini işaret yoluyla
tutan veya varlıkları işaret yoluyla belirten sözcükler:
o saatler -işaret sıfatı (varlığı işaret yolula belirtiyor.)
o çılgın rüzgar-işaret sıfatı (varlığı işaret yolula belirtiyor.)
şu yollar-işaret sıfatı (varlığı işaret yolula belirtiyor.)
o iller-işaret sıfatı (varlığı işaret yolula belirtiyor.)
orada -işaret zamiri (varlığın yerini işaret yolula tutuyor.)
sayfa 115 13.etkinlik
-metinde geçen işaret zamirleri ve işaret sıfatları:
işaret sıfatları
bu tükenmez musiki
bu orman
o alev gömleği
bu yağmur
bu kıldan ince yağmur
bu rüzgar
bu has ekmek
işaret zamiri
orada
bunlar göz pınarları
bunlar göz yaylası
bu mu
sayfa 116 14.etkinlik
*bu
işaret zamiri:bu,diğerinden daha güzel.
işaret sıfatı:bu kitap daha güzel.
*şu
işaret zamiri:şu,benim arkadaşım.
işaret sıfatı:şu adam az önce seni sordu.
*o
işaret zamiri,bizim arabamız.
işaret sıfatı araba bizim.
*böyle
işaret zamiri:ben de böylesini görmedim.
işaret sıfatı:böyle insanlarla karşılaşınca dikkatli ol.
sayfa 116 15.etkinlik
*bu düşünceler içerisinde gecenin karanlık saatlerinde yalnız başıma
yürüyordum.böyle birşey nasıl olabilirdi?bütün bu olanlar hayata olan
bağlılığımı azaltmıştı.böyle şeyler demek ki herkesin başına bu şekilde
gelebiliyormuş.
sayfa 116 16.etkinlik
*''onlarla ağlamış ,onlarla gülmüşüm__onlar(türküler)insan dışı varlığın yerini
tutmuştur.
*o gitmek istedi.__o(çocuk)insanın yerini tutmuştur.
*bir şey var sanki onu soruyorum.__o (nesne)insan dışı varlığın yerini
tutmuştur.
sayfa 117 9.metin soruları
1.yazar içindeki duyguları belirtmek için metni yazmıştır.
2.yazar metinde kişisel duygularını dile getirmiştir.
3.metnin teması ''sevgi''dir.metindeki sevgi temasını işlemek için cümleler bir
araya getirilmiştir.
4.metinde geçen ''kimsiniz,neye''sözcükler ismin yerini soru yoluyla tutan
sözcüklerdir.
sayfa 117 17.etkinlik
*şiirlerde ,öykü,roman ve tiyatro eserlerindeki içe dönük konuşmalarda coşku ve
heyecana bağlı anlatım kullanılır.
*lirik anlatımla oluşturulmuş metinlerde dil heyecana bağlı işlevinde
kullanılır.
''nihayet gönlüme baharı getiren sesiniz.
''benim ezeli melikem''gibi
sayfa 118 18.etkinlik
devrik cümleler:yeniden kendimi buldum mektubunuzda
güneş kahkahalar atarak uzaklaştı ufkumdan.
eksiltili cümleler:kırık bir tekne ,karanlık bir deniz
şehzadelerin karşısına çıkan yol iki:ölüm veya .......
soru cümleleri:kimsiniz?
neden dinç olcakmışım?
kısa cümleler:kimsiniz?
benim ezeli melikem.
mecaz ve yan anlamlı kelimeler:kopuş,getiren,kör bir kuyu,kıta,parçalandı.
şahıs zamirleri:siz,kendim,ben
-----------bu tür kelime ve cümleler lirik anlatımın oluşumunda kullanılır.bu
kelime v cümleler yapı ve anlam bakımından bir araya getirilerek lirik anlatımın
oluşumunda görev üstlenir.
sayfa 118 19.etkinlik
*metinlerde geçen '' kimi,her biri,bazısı,herkes,kimse,biri''sözcükleri
isimlerin yerini belirsizlik yoluyla tutan belgisiz zamirlerdir.
*her ev ,bir yol,bir koca,bir çocuk__belgisiz sıfatlar
belgisiz sıfatlar isimleri belirsizlik yoluyla belirtir,belgisiz zamirler
belirsizlik yoluyla isimlerin yerini tutar.
sayfa 118 20.etkinlik-şiirde yapılan kafiye ve iç kafiyeler ,ses ve kelime
tekrarları başlıca ahenk unsurlarıdır.
-ahenk öğeleri ve ses akışı şiirdeki duygu atmosferini oluşturabilmek için bir
araya getirilmiştir.
sayfa 119 21.etkinlik
belgisiz zamir:hiçbirini beğenmedim.
kitapta yazıyor zaten.
bazıların değişmez prensipleri vardır.
kitapta yazıyor zaten.
kimileri annesinden ayrılamaz.
başka istemiyorum.
kitapta yazıyor zaten.
belgisiz sıfat
kitapta yazıyor zaten.
birkaç çocuk kenarda oturmuş oyun oynuyorlardı.
kitapta yazıyor zaten.
hiçbir söz kulağına girmiyor.
kitapta yazıyor zaten.
kitapta yazıyor zaten.
sayfa 120 22.etkinlik
*metinlerde geçen ''ne,kim,nerde,nereye,neydi''sözcükleri isimlerin yerini soru
yoluyla tutan soru zamirleridir.şiirlerdeki bu zamirlerin yerine bir isim
getirilemez.bu isimler bilinmediği için soru zamiri kullanılarak cümleye anlam
kazandırılmıştır.
sayfa 120 23. etkinlik
şahıs zamiri
basit zamir:siz,ben,kendi,kendisi,onu,biz,kendiniz.
birleşik zamir:yok.
işaret zamiri
basit zamir nları
birleşik zamir:burada,orada
belgisiz zamir
basit zamir:herkes,hepimiz
birleşik zamir:yok.
soru zamiri
basit zamir:kimler
birleşik zamir:yok.
sayfa 121 24.etkinlik
soru zamiri
hangi:hangisini beğendin?
ne kadar:ne kadar alacaksın?
kaç:elbiseyi kaça aldın?
soru sıfatı
hangi:hangi oyuncağı aldın?
ne kadar:na kadar para verdin?
kaç:kaç insan vardı?
sayfa 121 25.etkinlik
*ne yaptın?__soru zamiri
nerde yaptın?__soru zamiri
ne zaman yaptın?
nasıl yaptın?
niçin yaptın?
kim yaptı?__soru zamiri
sayfa 121 26.etkinlik
kimi:sıfat :kimi insanlar mı bilmiyor?
zamir:kimi çağırdın?
öteki:sıfat:çürük olan öteki meyvalar mı?
zamir:beğendiğin öteki miydi?
bazı:sıfat:camı kıranlar bazı çocuklar mıydı?
zamir:bağıranlar bazıları mıydı?
sayfa 121 ölçme değerlendirme
1.mecaz ve yan
heyecana bağlı
sıfat- zamir
isim-zamir
2.y,d,d,d,y,
3.b
4.a
5.d
6.b
7.kim:soru zamiri
kimsenin:belgisiz zamir
ne:soru zamiri
burada :işaret zamiri
şey:belgisiz zamir
nedir:soru zamiri
öteki:işaret zamiri
kim:soru zamiri
nerede:soru zamiri
ne:soru zamiri
8.şiirlerde ,hikaye,roman ve tiyatro eserlerinde coşku ve heyecana bağluı
anlatımdan yararlanılır.
9.öyküleyici anlatımda olay veya durumlar anlatılırken,duygusal düşünceler
katılmaz.coşku ve heyecana bağlı anlatımda duygular ve içinde buluulan ruh hali
yansıtılır.

Sayfa 131 - 17. Etkinlik
1)Roman
2)Hikâye
3)Tiyatro
4)Destan
5)Şiir
__________________
sayfa 129 13.etkinlik
yüklem olan isimler
karaydı--------karay idi
alımlıydı--------alımlı idi
gibiydi-------gibi idi
olduğundandır----olduğundan dır
kişiydi-------kişi idi
yerdi-----yer idi
vardı-----var idi
tüylüydü----tüylü idi
birleşik zamanlı fiiller
binerdi----biner idi
yemektir---yemek dır
avlardı-----avlar idi
ezmişti----ezmiş idi
geçirecektim----geçirecek idim
uğraşıyorduk----uğraşıyor idik
denetliyordum----denetliyor idik
bunalmışlardı----bunalmışlar idi
sanıyordum----sanıyor idim
*ek fiiller iki görevde kulllanılır.birincisi isimlere gelerek onları yüklem
yapmak,ikincisi de basit zamanlı fiilere gelerek onları birleşik zamanlı fiiller
yapmak..

sayfa 130 14.etkinlik
ek fiil:bayılmıştı
eklendiği kelimenin türü:fiil
isimlendirme:öğrenilen geçmiş zamanın hikayesi
ek fiil:senedir


eklendiği kelimenin türü:isim
isimlendirme:ek fiilin geniş zamanı
ek fiil lursam
eklendiği kelimenin türü:fiil
isimlendirme:geniş zamanın şartı
ek fiil:değil midir
eklendiği kelimenin türü:isim
isimlendirme:ek fiilin geniş zamanı
ek fiil:kuvvetlidir
eklendiği kelimenin türü:isim
isimlendirme:ek fiilin geniş zamanı

sayfa 130 15.etkinlik
*yapıyorum----şimdiki zaman,1.tekil kişi
*arıyorum----şimdiki zaman,1.tekil kişi
*bayılıyorum----şimdiki zaman,1.tekil kişi
*yapıyorum---şimdiki zaman,1.tekil kişi
*böler---geniş zaman,3.tekil kişi
*dolar---geniş zaman,3.tekil kişi


Kalıcı Bağlantı Yorum (30) Yorum yaz!
« Önceki :: Sonraki »
Yorum yaz! :: Arkadaşına Gönder!